Mgr Panteleimon, emiritus Metropoliet van België

Mgr Panteleimon, emiritus Metropoliet van België

Zijn Eminentie Metropoliet Panteleimon (Kontogiannis) van België, Exarch van Nederland en Luxemburg, werd geboren in Chios in het jaar 1935.  Na zijn middelbare studies liet hij zich inschrijven in het Theologisch Instituut van Halki, waar hij afstudeerde in het jaar 1957.
Op 28 november 1954 werd hij in het Theologisch Instituut tot diaken gewijd door de betreurde Metropoliet Iakovos van Ikonium, die toen Rector was van het Instituut.
Op 18 oktober 1957 werd hij, opnieuw in de Kerk van de Heilige Drieëeheid van het Theologisch Instituut, door dezelfde Metropoliet to priester gewijd.
Op 22 november van hetzelfde jaar 1957 kwam hij in België aan waar hij onthaald werd door de betreurde Aartsbisschop Athenagoras (Kavadas) van Thyateira.  Hij was er gezonden door onze Grote Moeder-Kerk, het Oecumenisch Patriarchaat, om er in één van de parochies de Griekse gastarbeiders te dienen, die toen met hondertallen per week aankwamen om er werk te vinden in de diepten der aarde, in de koolmijnen.

Z.A. de Oecumenische Patriarch Athenagoras en Metropoliet Panteleimon toen nog priester.

De toen jonge priester, amper 22 jaar, arriveerde aan het Zuidstation van Brussel op vrijdag 22 november om 7u10.
Op zondag 24 november 1957 celebreerde hij in België een eerste Liturgie in de kerk van de Boodschap van de Moeder Gods te Antwerpen, en op maandag 25 november, Feest van de Heilige Katerina, in de kerk van de Aartsengelen Michaël en Gabriël in de Stassartstraat te Brussel. Dit waren de twee enigste kerken die er toen in België waren.
Na de Goddelijke Liturgie, begeleidde de Bisschoppelijke Vicaris van het Aartsbisdom Thyateira,  verantwoordelijk voor België en Nederland, Archimandriet Emilianos Timiadis, nu Metropoliet van Silyvria, hem per trein naar Mons, waar hij hem zijn Parochie toevertrouwde en hem een kartonnen valiesje overhandigde met de liturgische vaten, een Evangelieboek, een Antimension en een priestergewaad.
Hij werd er onthaald door de bevoegden van de Association Charbonniere van Mons, die hem naar het Hotel Dupuis (nabij de Grote Markt) brachtten, tot wanneer hij intrek nam in een klein appartementje aan de Rue des Telliers 10, waar hij woonde tot zijn verkiezing tot Metropoliet van België.
Er was geen georganiseerde parochie, zelfs geen kerkgebouw.  Hij diende zelf zijn eerste parochie op te richten, die zich uitstrekte van Doornik tot Trazegnies – Anderlues, waar de grens lag met de naburige Parochie van Charleroi.
In mei 1960, op Thomaszondag, belastte de Aartsbisschop van Thyateira hem tevens met bediening van de Parochie van Charleroi, omdat de priester van deze Parochie (dec. 1956 – Thomaszondag 1960) overgeplaatst werd naar een parochie van Duitsland.
Aanvankelijk werd als plaatsen van gebed en eredienst barakken gebruikt, die de Duitsers hadden achtergelaten.  Later woningen, tot wanneer de kerken die tot de dag van vandaag bestaan werden ingericht.
Onze Metropoliet, toen nog priester, bezocht alle wijken, de diverse steden en dorpen waar grieken woonden, per bromfiets.  Hij vierde de Goddelijke Liturgie  vaak in openlucht en doopte tientallen ongedoopte kinderen in een grote plastieken kuip (er was geen doopvont beschikbaar).  Huwelijken werden veelal thuis gevierd.

Het aantal koolmijnen in de streek waar Metropoliet Panteleimon priester was :

• streek van Charleroi : 60
• streek van Mons : 40
• streek van La Louvière : 30

Niettegenstaande dat er 3 sociaal assitenten waren in de ganse streek, was het vaak ook de priester die deze taak op zich nam om de werknemers en hun gezinnen bij te staan.
De priester stichtte de avondscholen voor moedertaal en stond zelf in voor de lessen grieks, geschiedenis en godsdienst.  De lessen werden gegeven in lokalen van de Ecoles Libres, die gratis ter beschikking werden gesteld.  De Griekse leerkrachten zijn pas veel later aangekomen, vanaf 1963 en later.
De priester bezocht de zieken in de ziekenhuizen, de gewonden in de daarvoor gespecialiseerde centra van de mijnen, de gevangenen, de kantinen waar de ongehuwde mijnwerkers verbleven, hij gaf hen raad voor de oplossing van hun verschillende zaken en problemen.
Hij ontving de werknemers in diverse kantoren op welbepaalde dag en uur van de week in Mons, La Louvière en Charleroi.
Hij vierde beurtenlings de Goddelijke Liturgie in diverse steden en op de grote feesten van het jaar, zoals bv. op Pasen vierde hij 6 maal de Dienst van de Verrijzenis, terwijl hij de Goddelijke Communie met zich meenam voor deelname eraan van de gelovigen.
Na het overlijden van Aartsbisschop Athenagoras (Kavadas) van Thyateira en de verdeling van Europa in onafhankelijke Aartsbisdommen, behoorden België en Luxemburg vanaf 1963 tot het Aartsbisdom van Frankrijk, met als eerste Metropoliet de betreurde Meletios Karabinis.
Deze benoemde de toenmalige Archimandriet Panteleimon Kontogiannis Bisschoppelijk Vicaris voor België, Luxemburg en Noord-Frankrijk, alsook rector van de Parochies in Brussel. In deze hoedanigheid doorkruiste hij al deze streken.  Naar Luxemburg trok hij 4 tot 5 maal per jaar op bijzondere verlofdagen van deze Staat.

In 1969 heeft het Oecumenisch Patriarchaat een nieuw onafhankelijk Aartsbisdom van België, Nederland en Luxemburg opgericht, met als zetel Brussel. De Heilige Synode verkoos Metropoliet Emilianos Zacharopoulos (nu Metropoliet van Kos) tot eerste Metropoliet van België.

Metropoliet Emilianos en Metropoliet Panteleimon toen nog Hulpbisschop

De Metropoliet werd geïntroniseerd op 11 november 1969 in onze huidige Orthodoxe Kathedraal, aan de Stalingradlaan 34 te 1000 Brussel, die sinds Palmzondag van het jaar 1965 door de Vlaamse Paters Jezuieten van Brussel ter beschikking werd gesteld van onze Brusselse Parochie, dankzij de onvermoeibare inzet van onze huidige Metropoliet Panteleimon, die toen nog priester was; van de toenmalige Aartsdiaken van Zijn Eminentie Metropoliet Meletios Karabinis, V. Stefanos Charalambidis, die nu Metropoliet is van Tallinn en geheel Estland, alsook van de Broederschap van Griekse Dames te Brussel.

De nieuwe Metropoliet Emilianos benoemde Archimandriet Panteleimon tot zijn vicaris-generaal, en hij beveelde hem aan bij de Heilige Synode van het Oecumenisch Patriarchaat om zijn hulpbisschop te worden.  Op 5 augustus 1974 verkoos de Heilige Synode hem eenparig tot hulpbisschop van Zijn Eminentie Metropoliet Emilianos, met de de titel van het oude Bisdom Apollonia.
Zijn bisschopswijding werd gevierd in de Kathedraal op 18 augustus 1974, voorgegaan door Metropoliet Emilianos, bijgestaan door Metropoliet Pavlos van Zweden en Bisschop Jeremias van Sassima, nu Metropoliet van Zwitserland.
Op 15 december 1982 werd Zijn Eminentie Metropoliet Emilianos Zacharopoulos, op zijn verzoek, door de Heilige Synode van het Oecumenisch Patriarchaat verkozen tot Metropoliet van Kos.  Zijn Excellentie Bisschop Panteleimon van Apollonia werd door de betreurde Oecumenische Patriarch Dimitrios benoemd tot Patriarchaal Vicaris voor het Aartsbisdm van België.
De Heilige Synode van het Oecumenisch Patriarchaat verkoos hem vervolgens op 23 december 1982 eenparig tot Metropoliet van België en Exarch van Nederland en Luxemburg.

Metropoliet Panteleimon van Belgie, intronisatie 23-01-1983

Zijn Intronisatie had plaats op 23 januari 1983 in de Kathedraal, die toen nog geen eigendom was van het Aartsbisdom, onder het voorzitterschap van de vertegenwoordiger van Zijn Alheiligheid, Zijn Eminentie Metropoliet Meletios van Frankrijk.
Niemand betwijfeld dat de eerste Metropoliet, Mgr Emilianos Zacharopoulos, vele onschatbare diensten bewezen heeft aan het Aartsbisdom, dat hij opgericht heeft, daar hij er de eerste Metropoliet van was.
Zijn opvolger werkt eveneens ononderbroken voor de zending van de Orthodoxe Kerk in het hartje van Europa, o.l.v. de Moeder Kerk, ons Oecumenisch Patriarchaat.
Bij het overnemen van de fakkel van het Aartsbisdom, was zijn eerste zorg de erkenning te bekomen vanwege de Belgische Staat van de Orthodoxe Kerk, en wel als een gelijke van de andere erkende godsdiensten.
Hij is er met Gods hulp en met alle mogelijke inspanningen, veel moeite dankzij de beste contacten met de bevoegde instanties in gelukt.  De Orthodoxe Kerk werd door de Belgische Staat bij wet van 23 januari 1985, verschenen in het Belgisch Staatsblad van 11 mei van hetzelfde jaar, in het N° 91.  Het Koninklijk Besluit van 15 maart 1988, dat betrekking heeft op de inrichting van de Orthodoxe Kerk, vermeldt in hoofdstuk 1, artikel 1 letterlijk : “De Metropoliet-Aartsbisschop van het Oecumenisch Patriarchaat van Konstantinopel of zijn plaatsvervanger wordt door Ons erkend als representatief orgaan van het geheel van de Orthodoxe Kerk”.
De priesters worden bezoldigd door de Belgische Staat en de les orthodoxe godsdienst wordt sindsdien onderwezen in de openbare scholen van het land.
In het Aartsbisdom bestaat er een bijzonder kantoor, dat noodgedwongen toeziet op alle kerkfabrieksraden van alle jurisdicties en nationaliteiten. Dit is een groots iets, omdat op deze wijze de voorrechten van het Oecumenisch Patriarchaat tot hun recht komen.
De Metropoliet heeft terzelvertijd alles in het werk gezet voor de aankoop van de Orthodoxe Kathedraal en de gebouwen die eraan palen.  De verkoopsovereenkomst op naam van het Oecumenisch Patriarchaat werd ondertekend op 28 oktober 1987.  Verder zorgde hij ervoor dat het gebouw ten gronde werd gerestaureerd.
Wie vandaag de dag de Kathedraal bezoekt bekijkt ze met bewondering en verheerlijkt Gods naam.  De Kathedraal bevindt zich op slechts 500 meter van de Grote Markt van Brussel.

Inwijding van de kerk te Brugge

Hij richt overal waar mogelijk nieuwe parochies op en zorgt voor het bekomen of de bouw van nieuwe kerken in vele steden. Hij doet gelijkertijd alles voor de erkenning van onze Grieks Orthodoxe Parochie in het Groot Hertogdom Luxemburg. Hij slaagt erin.  Op 31 oktober 1997 wordt de akte van de erkenning ondertekend.
Op dit moment wonen in Luxemburg nagenoeg 1200 Griekse gelovigen.  We zijn bijna klaar met de start van de bouw van een kerk, een parochiaal centrum en de woning voor de priester.
Met de vestiging van de zetel van de Europese Unie in Brussel, krijgt het Aartsbisdom van België een andere plaats onder de Aartsbisdommen van Europa.
In navolging van de Rooms-Katholieke Kerk en de Protestantse Kerken, heeft Metropoliet Panteleimon het Oecumenisch Patriarchaat voorgesteld een Kantoor van de Orthodoxe Kerk bij de Europese op te richten.  Zijn Alheiligheid onze Oecumenische Patriarch Bartholomeos, die altijd de gericht is naar de toekomst, gaat in op dit idee en geeft er zijn zegen voor.  De Metropoliet koopt op naam van het Oecumenisch Patriarchaat een pand aan, gelegen niet zo ver van het Aartsbisdom, aan het Jamblinne de Meuxplein 40 te Brussel.

De zetel van het Orthodox Aartsbisdom van België

Het Kantoor werd aangekocht met geld dat per testament toevertrouwd werd op de naam van het Aartsbisdom van België voor de restauratie en het onderhoud van de gebouwen van het Aartsbisdom, maar Metropoliet Panteleimon achtte het nuttig en noodzakelijk van een pand aan te kopen voor de oprichting van het Kantoor.  Sindsdien is de vertegenwoordiging van de Moeder Kerk bij de Europese Unie in dit gebouw ingetrokken.
Dankzij zijn tussenkomst en inspanningen werden 2 kapellen verworven in de Luchthaven van Brussel, alsook een Museum van de Orthodoxe Kerk opgericht naast de Orthodoxe Kathedraal.
In het Aartsbisdom van België werkt Zijn Eminentie Metropoliet Panteleimon onophoudelijk, dankzij de hulp en bijstand van onze Algoede God en de steun en zegen van de Moeder-Kerk, ons Oecumenisch Patriarchaat.